ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها در بهبود آموزش شهروندی در کلان‌شهرهای کشور (نمونه موردی: دانشگاه‌های مستقر در شهر تهران)

مقدمه و هدف پژوهش: از لحاظ تاریخی شهروندی ایده‌ای است که در اروپای غربی زاده شده و در قرن شانزدهم همزمان با فراگیر شدنش انتشار یافته است. شهروندی از جمله مفاهیمی است که در هر محیطی عمل می‌کند اما به شرطی که امکاناتی که با آن همراه شده و به آن تشخص و وجود بخشیده، برای آن محیط تعریف شود. این پژوهش در پی طرح این پرسش در ذهن محققین مطرح شد که حال با توجه به خیل عظیم دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی آیا این‌ها شهروندان مطلوبی محسوب می‌شوند؟ و آیا اساساً دانشگاه‌ها توجهی به آموزش شهروندی به دانشجویان دارند؟ که پاسخ به این پرسش‌ها از اهداف این تحقیق به شمار می‌آید. روش پژوهش: بر این اساس این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه مورد پژوهش در این تحقیق شامل کلیه دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه‌های مستقر در شهر تهران می‌باشند که مطابق جدول مورگان (حداقل نمونه مورد نیاز برای یک جامعه نامحدود 384 نفر تعیین شده است) که تعداد 500 نفر به عنوان نمونه مورد تحقیق انتخاب شدند. که از میان 439 پرسشنامه به محقق عودت داده شد. یافته‌ها: نتایج حاصل از اجرای تحقیق نشان می‌دهد: مؤلفه‌های استقلال شخصی، آگاهی از مسائل جهانی، تساوی جنسیت، تنوع و چند فرهنگی، دموکراسی، صلح و حل تضادها، ارزش‌های شهری، ارزش‌های اخلاقی، آگاهی از محیط زیست، هویت ملی و وطن‌پرستی، ارزش‌های مربوط به کار و ارزش‌های خانوادگی در رتبه اول تا دوازدهم قرار دارند. نتیجه گیری: دانشگاه‌ها در ایجاد زمینه‌های استقلال شخصی، آگاهی از مسائل جهانی و تساوی جنسیت از مؤلفه‌های اصلی آموزش شهروندی بسیار عالی عمل کرده‌اند. اما در زمینه مؤلفه‌های آگاهی از محیط زیست، هویت ملی و وطن‌پرستی، ارزش‌های مربوط به کار و ارزش‌های خانوادگی بسیار ضعیف عمل نموده‌اند.